Γουίλιαμς, Τενεσί

(Tenessee Williams, Κολόμπους 1914 – Νέα Υόρκη 1983). Λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Αμερικανού θεατρικού συγγραφέα Τόμας Λάνιερ Γουίλιαμς (Thomas Lanier Williams). Γεννήθηκε και σπούδασε σε μία από τις πολιτείες του αμερικανικού νότου, στο Μισισιπή. Στα θεατρικά του έργα περιγράφει την ατμόσφαιρα, τους χαρακτήρες και τα προβλήματα των κατοίκων του τόπου του. Έτσι, στα έργα του παρουσιάζεται μία κοινωνία που συγκινείται ακόμα από παράλογες επιθυμίες κομψών τρόπων, ψευδαισθήσεις πολυτέλειας και αριστοκρατικές συνήθειες μιας εποχής που χάθηκε οριστικά με το τέλος του 19ου αι.· μιας κοινωνίας που βασανίζεται επίσης από σεξουαλικά προβλήματα και ακόμα από την ανικανότητα να εκφράσει άμεσα και απλά τα πιο στοιχειώδη συναισθήματα. Στον κόσμο του αμερικανικού νότου –έτσι όπως τον έβλεπε και τον ένιωθε ο Γ.– κάθε επιθυμία να ξαναβρεθεί μια φυσιολογική διάσταση ζωής συντρίβεται πάνω στο τείχος της έλλειψης κατανόησης και της προκατάληψης των σκληρών και ξεπερασμένων νόμων της τιμής και της αξιοπρέπειας. Το όνειρο έρχεται συνεχώς αντιμέτωπο με την πραγματικότητα στα έργα του Γ., προκαλώντας αντιδράσεις παραισθήσεων και τρέλας. Οι ηρωίδες του Γ. –για παράδειγμα, του Γυάλινου κόσμου (1944), του Πορτρέτου μιας Μαντόνας (1945), του Λεωφορείου ο πόθος (1947), του Τριαντάφυλλου στο στήθος (1950)– είναι όλες θύματα απωθημένων συναισθηματικών και σεξουαλικών ορμών, που έχουν φουντώσει σε μία κοινωνία γεμάτη νωθρότητα και αμβλύνοια. Ο Γ. υπήρξε εξαιρετικά δημοφιλής την πρώτη δεκαετία μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και η δημοτικότητά του αυτή οφειλόταν και στην άριστη παρουσίαση των έργων του από τους μεγαλύτερους σύγχρονους σκηνοθέτες (π.χ. στις ΗΠΑ από τον Ηλία Καζάν, στην Ιταλία από τον Λουκίνο Βισκόντι). Σιγά-σιγά, όμως, ο κόσμος του αμερικανικού νότου του Γ., ο οποίος έφερνε ξανά στο προσκήνιο θέματα και ένα κλίμα που ήδη είχαν βρει την ηθική τους έκφραση στο λογοτεχνικό έργο του Γουίλιαμ Φόκνερ, άρχισε να κουράζει το αμερικανικό κοινό. Ήδη ο άμεσος αντίπαλος και σύγχρονος του Γ., ο Άρθουρ Μίλερ, είχε αποδείξει πως ένα θέατρο που ανακινεί πιο επίκαιρα και πιο γενικά κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, είχε μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας. Με τον ερχομό της νέας γενιάς των Αμερικανών θεατρικών συγγραφέων που έπαιρναν θέση, όπως ο Τζακ Γκέλμπερ, ο Άλμπι και ο Άρθουρ Κόουπιτ, το ενδιαφέρον του κοινού για τον Γ. άρχισε να εξασθενεί. Αντίθετα, προκαλούσαν πάντοτε αμείωτο ενδιαφέρον οι ταινίες που γυρίστηκαν με βάση τα έργα του: Η λυσσασμένη γάτα (1958), Ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι (1959) και Ο δραπέτης (1960). Από τα άλλα έργα του Γ. ξεχωρίζουν, εκτός από τον τόμο με μονόπρακτα που εκδόθηκε το 1945, τα Καλοκαίρι και καταχνιά (1947), Καμίνο Ρεάλ (1953), Ορφέας στον Άδη (1957) και Η νύχτα της Ιγκουάνα (1961). Το πιο φημισμένο έργο του Τενεσί Γουίλιαμς είναι το «Λεωφορείο ο πόθος». Ο Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας Τενεσί Γουίλιαμς.